Dziady III – Adam Mickiewicz.
Wersja krótka:
Adam Mickiewicz w przedmowie opisuje sytuację historyczną Polski pod zaborami państwa rosyjskiego. Wprowadza on w świat patriotyzmu i męczeństwa Polaków uciśnionych przez cara Aleksandra I i jego brata księcia Konstantego. Poeta ukazując martyrologię młodzieży polskiej, której niejednokrotnie jedyną zbrodnią była miłość do ojczyzny, odwołuje się w opisach do biblijnych obrazów i porównań. Mickiewicz pokazuje również procesy młodzieży na Litwie, pokazując ich jako bohaterów narodu polskiego, którzy ginęli za Ojczyznę. A wszystko to w duchu wyznawanej w romantyzmie idei sprawiedliwości, gdzie gniew Boży ostatecznie dosięgnie prześladowców.
Wersja długa:
[w przygotowaniu]